Kolorowy napis z ideogramami: Świat Nei Jia

NR 11 (KWIECIEŃ 2000)


Początek drogi

Posągi luohanów  - 25 kB
Posągi luohanów na terenie
klasztoru Shaolin

SHAOLIN LUOHAN QUAN I BUDDYZM CH'AN
Sławomir Pawłowski

luohan@poczta.wp.pl

Shaolin Kung Fu to Ch'an
Ch'an to Shaolin Kung Fu.

inskrypcja na jednej z kamiennych tablic w klasztorze Shaolin

Buddyzm uważany za jedną z pięciu wielkich religii świata, stworzony i rozwinięty w Indiach, za sprawą pielgrzymujących hinduskich mnichów przekroczył granice tego kraju, docierając z czasem między innymi do Chin. Trafiając tam na podatny grunt, zyskał wielu wyznawców zarówno wśród prostej ludności, jak i cesarskiego dworu, stając się z biegiem lat jedną z głównych religii Państwa Środka.

Galeria mnichów  - 23 kB
Galeria mnichów w technikach stylu Luohan
na terenie klasztoru Shaolin

W celu umożliwienia odprawiania buddyjskich obrzędów religijnych oraz przekładu oryginalnych tekstów buddyjskich na język chiński, z cesarskiego rozkazu został wybudowany dla hinduskiego mnicha. Ba Tuo (zwolennika i propagatora Hinajany, tj. Małego Wozu Buddyzmu") klasztor Shaolin. "Kamieniem milowym" dla reformy samego Buddyzmu oraz rozwoju praktykowanych na terenie klasztoru ćwiczeń fizycznych i sztuk walki, było przybycie do świątyni kolejnego hinduskiego mnicha, dwudziestego ósmego patriarchy Buddyzmu (jeśli liczyć od samego Buddy), zwolennika Mahajany, tj. "Wielkiego Wozu Buddyzmu" - mnicha Bodhidharmy, znanego w Chinach jako Da Mo. Pomimo trudności jakim musiał sprostać, będąc człowiekiem a wręcz demonicznej sile ducha, pozostawił on po sobie trwałą spuściznę w postaci nowego odłamu Buddyzmu oraz inicjując nowe kierunki rozwoju Shaolińskich sztuk walki. Reformując zbyt ceremonialny buddyzm, jaki zastał w świątyni Shaolin, przekazywał go swym uczniom w postaci bezpośredniego przekazu poza słowami "z umysłu do umysłu, nie przejmując się definicjami".[1] Metoda ta została nazwana Buddyzmem Ch'an (jap. Zen). Da Mo posiadłszy "Pieczęć Umysłu Buddy" nauczał:

Praktyka Ch'an ukazuje, że jedyną obiektywną rzeczywistością jest teraźniejszość, a wszelkie wspomnienia przeszłości i przewidywania dotyczące przyszłości są jedynie wytworami umysłu, określanymi jako złudzenia. (...) Nie stwarzanie złudzeń jest Oświeceniem. [2]

Praktyka Ch'an jest więc swoistym smakowaniem rzeczywistości, której dowolna rzecz lub zdarzenie "jest jakie jest", natomiast wszelkie ich zróżnicowania są wtórnymi wytworami ludzkiego umysłu. Świat złudzeń odbierany za pomocą zmysłów jest projekcją naszych myśli i odczuć cielesnych stwarzanych przez umysł, napędzanych Kołem Karmy, zgodnie z zasadą przyczyny i skutku, jako wyniku naszych poprzednich świadomych i nieświadomych uczynków. Da Mo powiedział:

Figura Bodhidharmy  - 25 kB
Figura Bodhidharmy w jednym
z pawilonów klasztoru Shaolin
Użycie umysłu dla poznania rzeczywistości jest ułudą. [3]

Jest tylko jedna droga, by tego dokonać. W "Kazaniu Krwiobiegu" Da Mo mówi "Drogą jest Ch'an". Praktyka Ch'an prowadzi do oświecenia, po doświadczeniu którego osoba pogrążona w medytacji staje się emocjonalnie pusta, jak "polny głaz lub zmurszały pień", a zdarzenia życia codziennego odbijają się wyraziście w jej umyśle, jako rzeczywistość bez zniekształceń, czyniąc jej postępowanie spontanicznym, naturalnym i życzliwym dla otoczenia. "Płynie" ona przez życie niby pusty obłok (Xu Yun) o nietrwałej zewnętrznej formie i nieuchwytnym jak wiatr wnętrzu. Przemianę pozbycia się złudzeń, pragnień i emocji oraz osiągnięcie czystego umysłu wspaniale oddają słowa Haiku:

Mój dom spłonął, i nic już nie przysłania mi widoku na księżyc.

Rozwój duchowy w warunkach klasztornych wymaga wielu wyrzeczeń i ograniczeń. Wyświęconych mnichów obejmuje kodeks około dwustu pięćdziesięciu zasad i nakazów określanych jako "Bi Chi". Głównymi zewnętrznymi zasadami są: unikanie kradzieży i kłamstwa. Pozostałe zawarte są w trzech grupach stanowiących filary moralnego postępowania. Są to:

  1. Zasady właściwego zachowania (Sila):
  2. Zasady dyscypliny umysłowej (Samandhi):
  3. Mądrość (Prajna):

W związku z faktem, że sprostanie im nie jest sprawą prostą, Bodhidharma uznając ciało i ducha za współzależne w celu umożliwienia mnichom wszechstronnego fizycznego i duchowego rozwoju, przekazał im oprócz Buddyzmu Ch'an także kompletny zestaw ćwiczeń Chi Kung oraz samoobrony. Tworzyły go:

  1. Yi Gin Jing - tj. Księga Przemiany Mięśni i Ścięgien.
  2. Shii Soei Jing - tj. Księga Przemywania Szpiku Kostnego.
  3. Luohan Shi Ba Shou - Osiemnaście metod samoobrony, zawierających elementy Chi Kung, określanych jako "Osiemnaście Rąk Mnichów Buddyjskich - Luohanów".
Złocone posągi  - 23 kB
Złocone posągi 18 luohanów
w klasztorze Shaolin

W takiej uduchowionej atmosferze powstał i został rozwinięty styl Luohan Quan. Czynnikami, które doprowadziły do jego powstania były:
1. Spuścizna pozostawiona mnichom świątyni przez Da Mo, w tym głównie forma "Osiemnastu Rąk Luohan", stanowiąca fundament techniczny stylu.
2. Fascynacja mnichów shaolińskich artystycznymi wizerunkami luohanów, które w postaci naściennych malowideł zdobiły wewnętrzne ściany klasztornych sal, a także ich kamiennymi posągami w postawach wyrażających ich religijne osiągnięcia i rozwój duchowy, ustawionymi w różnych miejscach na terenie klasztoru. Studiując i analizując buddyjskie pisma wraz z naukami Da Mo oraz oddając się medytacji Ch'an, postanowili oni stworzyć spójny system Kung Fu, poprzez praktykę którego mogliby realizować zarówno swoje cele duchowe (osiągnięcie wewnętrznego spokoju, mądrości, mocy i pogody ducha, dobroci serca, bezinteresownej i życzliwej postawy wobec innych), jak i zadbać o własne zdrowie i kondycję fizyczną oraz nabyć umiejętności samoobrony. Zgodnie z doktryną Buddyzmu, dążąc do zbawienia dla i przez siebie samych, potraktowali oni umiejętność samoobrony, jako praktyczną realizację jego fundamentalnej zasady: "Nie Zabijaj", rozwijając ją do słów: "Nie tylko nie zabijaj, lecz chroń wszelkie życie, w tym swoje i innych istot". Nadając treningowi Kung Fu tak głębokie podłoże filozoficzne, potraktowali go z najwyższą powagą i bardzo osobiście. Mistrz Ch'an, San Soe Nim powiedział do mnie: "Jeśli coś robisz, rób to w stu procentach, wówczas jest to Ch'an".

W piśmie "Ch'an Lu" wydanym przez klasztor Shaolin napisano: "Shaolin Kung Fu jest formą manifestacji Ch'an". Na dobrą sprawę, słowa te zawierają kwintesencję treści całego Shaolin Kung Fu.

Trening traktowany przez ćwiczącego jako zewnętrzny, widoczny przejaw Ch'an, absorbuje jego uwagę w całości, łącząc w sobie umysł Ch'an, akcenty buddyjskie, techniki walki oraz "Wu" (tj. ducha walki). Znaczenie "Wu" w sztukach walki ukazuje fragment wiersza Ch'u Yuana (332 - 295 p.n.e.):

mnisi  - 13 kB
Podstawową funkcją klasztoru Shaolin
jest jego działalność religijna
To nic, że ich kończyny byty porwane
Ich serc nie można było stłumić
Oni byli więcej, niż odważni
Oni byli natchnieni duchem Wu

Shaoliński mnich Shi Guo Lin powiedział: "Gdy Ch'an i Wu są w harmonii, Ch'an i Quan (tj. techniki walki) są widoczne na zewnątrz i manifestowane, jako sztuka walki. Shaolińskie sztuki walki stają się wówczas częścią duchowej praktyki. (...) Techniki pięści zależą w całości od siły, jednak siła wytwarzana jest z i przez energię Chi. Poruszające się szybko i płynnie ręce mobilizują Chi, jednakże szybkość jest uzależniona od umiejętności jej uwalniania. Powolne lub szybkie ruchy zależą także od właściwej techniki, która musi byś skoordynowana z oddechem. Podczas wdechów i wydechów energia Chi kierowana jest do Dan Tien. Umysł i ciało połączone ze sobą współdziałają bazując na Trzech Zewnętrznych Harmoniach (barków i bioder, łokci i kolan, dłoni i stóp) oraz Trzech Wewnętrznych Harmoniach (Umysłu i intencji, intencji i Chi, Chi i mocy). Trenując systematycznie, stopniowo zewnętrzne i wewnętrzne harmonie połączą się w jedność".
Tak rozumiana sztuka walki stanowi pomost łączący trening ciała, umysłu i ducha. Znaczenie rozwoju duchowego w praktyce Shaolin Kung Fu oddają słowa 29 przeora klasztoru - Zhen Xu:

Jedynie ten zostanie mistrzem i artystą sztuki walki, kto ciężko i wytrwale trenuje oraz wykształcił w sobie prawość moralną pod okiem dobrego nauczyciela. Jako praktyk sztuki walki, powinien on ćwiczyć brutalne uderzenia i być surowym dla siebie, jednocześnie będąc łagodnym i uśmiechniętym. Powinien on raczej dać się uderzyć, niż uderzyć jako pierwszy.
buddyjski ukłon  - 11 kB
Shaoliński mnich
rozpoczynający praktykę formy kija
buddyjskim ukłonem

Fundamentalna dla stylu Luohan forma "18 Rąk Luohan", nawiązuje w swej nazwie do osiemnastu luohanów otaczanych w Chinach czcią. Szesnastu z nich (tj. Pin Tou Lo, Kanaka Vatsa, Karaka, Subhinda, Nakula, Bhadra, Kala, Vajraputra, Supaka, Panthaka, Rahula, Nagasena, Angida, Vanavasa, Asita i Chotapantoka) było pierwszymi uczniami Buddy, dwaj ostatni są luohanami pochodzenia chińskiego - byli dwoma pierwszymi uczniami Da Mo. Ich pozłacane posągi znajdują się w jednej z klasztornych sal. Chińscy mnisi uważając cyfrę "9" za magiczną, stworzyli w stylu Luohan wiele form składających się z wielokrotności akcji technicznych tej liczby. Nie przypadkowo również liczbę ksiąg buddyjskich określa się na sto osiem. "Kręgosłup" stylu tworzą formy:

Powyższa symbolika jest wyraźnie widoczna. Obecnie styl będąc w pełni skodyfikowanym, zawiera wiele charakterystycznych cech. Powiada się:

Bokser stylu Luohan powinien być elastyczny, jak gałąź wierzby, zręczny i zwinny jak sprytna małpa skacząca po gałęziach drzew górskiej doliny, potężny i silny jak lew oraz pełny mocy, niczym smok poruszający morze.

Trening Shaolin Luohan Quan opisują słowa:

Gdy z umysłu uczynisz centrum twojej praktyki, wówczas nie powstaną i nie utrwalą się żadne błędne nawyki, negatywnie wpływające na Twoją technikę. Jest to zatem klucz do sukcesu. Gdy jesteś pochłonięty ćwiczeniami, wykonując ruchy unoszenia i opuszczania w dół swojego ciała, akcje w przód i w tył, techniki samoobrony oraz wyzwalając i koncentrując siłę, musisz w pełni kontrolować swoją równowagę, być opanowanym i skoncentrowanym na swoim centrum. Wówczas praktyka powraca do swej pierwotnej idei, gdzie wszystko jest jednością. Jest to trudne do opisania, gdyż ćwiczenia cielesne zawierają tysiące wariacji. Jedynie poprzez integrację umysłu i ciała można w pełni opanować samego siebie.

Tym sposobem Shaolin Luohan Quan łącząc w nierozerwalną jedność filozoficzną głębię Ch'an, techniki walki, elementy Chi Kung oraz buddyjskie akcenty stał się częścią uduchowionych ćwiczeń klasztoru Shaolin.

1988-09-08

Literatura:
1 - "Bodhidharma - Kazania", kazanie krwiobiegu, str. 19, Wyd. Pracownia "Borgis" Wrocław 1997.
2 - "Bodhidharma - Kazania", kazanie krwiobiegu, str. 19, Wyd. Pracownia "Borgis" Wrocław 1997.
3 - "Bodhidharma - Kazania", kazanie przebudzenia, str. 43, Wyd. Pracownia "Borgis" Wrocław 1997.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.