NR 35 (KWIECIEŃ 2004)
SPECJALNE JUBILEUSZOWE WYDANIE

KYUDO
Przemysław Paleczny
cleaner@autograf.pl

We wczesnej fazie feudalizmu japońskiego, czyli w wieku XII i XIII, podstawową bronią samuraja był łuk. Przekazywane były one z pokolenia na pokolenie i przechowywano w specjalnych zbrojowniach owinięte w jedwabną tkaninę lub skórzanych pokrowcach. Kolor pokrowca określał przynależność do określonego klanu.

Sztuka łucznictwa jest bardzo stara, sięgająca czasów starożytnych. Do Japonii łuk przywędrował najprawdopodobniej z Chin. Do czasu kiedy pojawiła się broń palna, łuk był jedyną bronią działającą na odległość. We wczesnym okresie nazywana była Kyuba no Michi, czyli Drogą łuku i konia. Rozwijała się na dwa sposoby: była umiejętnością wojownika konnego jak i piechura.

Bushi używali dwóch rodzajów łuków: bojowy i treningowy. Łuk bojowy przekraczał dwa metry długości, natomiast treningowy był krótszy. Charakterystyczną cechą łuku japońskiego było asymetryczne ułożenie górnej i dolnej części oraz również asymetryczne napinanie cięciwy, wykonując ruch z góry w dół – odwrotnie niż w innych kulturach.

Ćwiczenie w strzelaniu z łuku polegało po prostu na strzelaniu do celu – z konia i z ziemi. Do strzelania z ziemi stosowano trzy rodzaje tarcz: do wielkich tarcz omata, sylwetek danieli i okrągłych tarcz muramoto, o średnicy 1,5 m średnicy. Strzelano z odległości około 50 metrów. Ćwiczenia strzelania z konia to m.in.: yabusame – strzelanie do tarcz ustawionych na wyznaczonej trasie, inuoimono – strzelanie do biegnących psów (strzałami z tępym drewnianym grotem), kasagake – strzelanie z grzbietu konia do rozstawionych słomianych kapeluszy w kształcie stożka. Okazją do doskonalenia umiejętności były także polowania. Jako ciekawostkę można dodać, że bushi uczyli się również odbijania strzał za pomocą miecza. Jest to umiejętność praktykowana również dzisiaj, w niektórych prywatnych dojo.

Podstawowym elementem było napinanie cięciwy i jej odpowiednie zwolnienie. Podobno wraz z kontrolowanym oddechem i odpowiednią koncentracją – strzał pada sam.

Pokazy strzelania z łuku urządzano z okazji różnych ceremonialnych uroczystości. Najsłynniejszymi szkołami Kyu Jitsu, czyli sztuki strzelania z łuku, były: Ogasawara Ryu i Heki Ryu. Wprowadziły one najwięcej nowości, a niektóre elementy przetrwały nawet do dzisiaj.

Łuk, jako podstawowa broń miotająca przestawał się liczyć „mniej-więcej” od 1543 roku (uwaga fani pana Cruise’a), gdy do Japonii zostały sprowadzone z Portugalii arkebuzy i zaczęto w nie wyposażać piechotę ashigaru. Współcześnie zmodernizowane Kyu Jitsu nazywane jest Kyudo i w zasadzie metody treningowe niewiele się różnią od tych starodawnych (nie licząc, chyba tylko jazdy na koniu).

Współczesne Kyudo to bardzo tradycyjny ceremoniał. Nie posiada w ogóle żadnych praktycznych zastosowań. Uprawiana jest głównie przez hobbystów, rozkochanych w japońskiej tradycji.

Łucznicy ubrani są w tradycyjne kimono i spodnie hakama. Używają łuków podobnych do tych używanych dawniej. Przeciętna jego długość to około 2,14 metra. Grubość i siła naciągu jest różna: mistrzowie posługują się łukami cięższymi, a uczniowie lżejszymi. Strzały wykonane są z trzciny bambusowej, a ich wymiary muszą być dostosowane do rozmiarów łuku. Zgodnie z techniką Kyudo cięciwę ciągnie się kciukiem, a nie palcami, co wymaga noszenia irchowego ochraniacza na ręce (rodzaj rękawiczki) oraz podpórki na lewym ramieniu.

Według tradycji dojo Kyudo ma jedną przesuwaną ścianę, która odsłania ogród, w którym ustawione są tarcze.

Kyudo jest bardzo uduchowioną sztuką. Łucznik Kyudo nie jest jak tradycyjny łucznik, ale stanowi „jedność” ze swoim narzędziem. Sam akt strzelania ma być jedynie spektakularnym efektem. Mistrzowie mówią, że nie strzela łucznik, tylko łuk. Nauka strzelania z łuku jest formą swoistej medytacji i koncentracji.

Powrót do spisu treści

Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.