NR 33 (GRUDZIEŃ 2003)

TANIEC LWA
Dariusz Karkowski
darek.k@jowga.pl
Stowarzyszenie Sportowe Jow Ga Kung Fu, Polska

Taniec Lwa jest wciąż mało znany w Polsce; dla tych, którzy o nim słyszeli, wiąże się on najczęściej z obchodami chińskiego Nowego Roku. Wykonuje się go jednak również z okazji wielu innych uroczystych wydarzeń. Historia tańca, który mamy okazję oglądać podczas uroczystości obchodzonych przez Chińczyków, sięga tysiąca lat. Łączy w sobie elementy folkloru i umiejętności charakterystycznych dla sztuk walki. Jak twierdza historycy taniec lwa nie był kultywowany tylko w Chinach. Zawędrował z nich do rejonu Azji płd-wsch., a dalej, przez Japonię do Korei. Rozpowszechnił się wszędzie tam, gdzie docierali chińscy emigranci, starający się "zabrać" ze sobą fragmenty swojej tradycji. Dziś, bez względu na pochodzenie etniczne tancerzy jest wykonywany z szacunkiem dla historii i tradycji kultury, z której pochodzi.

W czasach starożytnych Lew wyglądał inaczej niż współcześnie. Pomimo innego wyglądu, służył tym samym celom co obecnie. Popularne wierzenia i przesądy mówią, że obecność lwa przynosi szczęście i zapewnia dobrobyt. Lwa można więc często spotkać podczas obchodów Nowego Roku chińskiego, otwarcia nowych sklepów i restauracji, nowych szkół walki, także podczas ślubów (kiedy to Lew daje parze młodej symboliczne prezenty mające pomóc zachować szczęście i powodzenie w trakcie przyszłego, wspólnego życia). Jest to jedna z najbardziej znanych ceremonii wykorzystujących taniec lwa.

Jednym ze szczegółów ceremonii, na które każdy obserwator zwróci swoją uwagę, jest zielona sałata wokół której tańczy lew, i którą stara się zdobyć, a następnie zniszczyć . Taniec ten symbolizuje w chińskiej kulturze przeszkody, wyzwania i trudności jakim musi stawić czoła człowiek w drodze do osiągnięcia swoich celów. Chińskie słowo określające zielona sałatę to "Ching". Brzmienie tego słowa kojarzone jest z nazwą znienawidzonej dynastii Ching, którą chcieli obalić powstańcy. Upragniony koniec jej rządów, kojarzył się z powrotem wszelkiego dobrobytu i szczęścia.

W starożytnych czasach taniec lwa odbywał się "na ziemi", bez wielu elementów zręcznościowych, a jego zadaniem było głównie dostarczanie rozrywki zebranym. Gdy w ramach swej ewolucji został zaadaptowany do wojennego Tańca Lwa, pojawiły się w nim takie elementy jak przeskoki, kopnięcia oraz inne bardziej skomplikowane choreografie, czasem wymagające zgoła akrobatycznych umiejętności. Taniec lwa zwany Południowym, jest obecnie kojarzony zwykle z tradycyjnymi szkołami kung fu.

Lwa animują tancerze, poruszając kukłą w rytm głośnej muzyki bębna, gongów, itp. Nawet w obecnych czasach wybijany rytm jest rytmem wojennym. Taniec i hałaśliwa muzyka ma wg wierzeń, odpędzić złe duchy i przyspieszyć nadejście dobrobytu.

W wielu rodzajach tańca, Lwu towarzyszy wielkogłowy mnich - Budda zwany " Dai Tao Fut". Postać mnicha pochodzi z grupy podróżników, o której można przeczytać w znanej powieści chińskiej "Podróż na zachód".

W kraju tak rozległym jak Chiny, powstało oczywiście wiele szkół tańca lwa, i równie wiele sposobów jego konstruowania i ozdabiania. Surowcami używanymi do konstruowania kukły przedstawiającej lwa są zwykle bambus, tkaniny różnego rodzaju, czasem także drewno. W czasie występów możemy zaobserwować lwy "ożywione", z szerokimi możliwościami animacji, jak również proste konstrukcyjnie modele lwów, jak choćby ten zwany "Zamkniętymi Ustami", pochodzący z Tajwanu, a wykonany głównie z bambusa. Z kolei w tradycji kantońskiej możemy spotkać bogato zdobione lwy, ozdobione różnymi kombinacjami kolorystycznymi; żółtego lwa z biała brodą, czerwonego z czarną broda i zielonym nosem lub czarnego z czarna brodą i zielonym nosem. Po skonstruowaniu nowego lwa, zanim będzie mógł pierwszy raz zatańczyć, zgodnie z tradycją musi się odbyć ceremonia "otwarcia oczu", nazywana "Hai Gung". Dokonuje jej specjalnie zaproszony gość a jej przebieg jest zbyt długi aby opisać to w jednym krótkim artykule.

Tańczący lew powinien umieć wyrażać w trakcie tańca emocje: smutek, radość zdziwienie. Istnieją też reguły, których należy przestrzegać w trakcie występów tańca lwa. Nie wolno wznosić broni pozdrawiając innego lwa, nie wolno grać wobec niego agresywnego rytmu, nie wolno robić negatywnych uwag wobec osób biorących udział w występie. Flagom i bannerom tańczącej grupy nie wolno też wchodzić do świątyń. Zasady te tworzą swego rodzaju savoir - vivre, pomagający w wykonywaniu tańca. Niektóre z zasad wydają się dość swojskie, np. grupa tancerzy, której trasę przeciął bezpański kot, powinna ustąpić mu drogi...

Dzięki naszemu Sifu mieliśmy okazję zasmakować udziału w tej tradycji. Braliśmy udział w wielkiej waszyngtońskiej paradzie z okazji chińskiego Nowego Roku, prowadząc lwa przez tamtejsze Chinatown, "zapewnialiśmy też dobrobyt" kilku nowo otwieranym sklepom i restauracjom, wykonując w nich taniec lwa. Braliśmy też udział w imprezach organizowanych w Krakowie, m.in. w Radiu Kraków.

Powrót do spisu treści

Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.