NR 7 (CZERWIEC 1999)
NR 7 (CZERWIEC 1999)
VIET VO DAO -HISTORIA WIETNAMSKIEJ SZTUKI WALKI
Ryszard Jóźwiak
Nazwa Viet Vo Dao powstała niedawno, w XX wieku. Sztuka walki Wietnamu liczy prawie 5 000 lat. Jest to ogromny przedział czasu, obejmujący wzloty i upadki sztuki wojennej. Historia VVD, opisana poniżej, została opracowana przez prezydenta International Viet Vo Dao, Mistrza Phan Hoang. Uzupełniono ją opracowaniami innych mistrzów wietnamskich m.in. Phan Xuan Tong - twórcy Qwan Khi Dao oraz ekspertów Viet Vu Dao
Całą historię VVD można podzielić na 7 podstawowych etapów:
1 - Etap tworzenia technik (2879 - 111 p.n.e.)
2 - Etap tworzenia teorii (111p.n.e - 906 n.e.)
3 - Etap - okres rozwoju (906 n.e. - 1009 n.e.)
4 - Etap - okres doskonalenia technik i największego rozwoju (1010
n.e. - 1527)
5 - Etap - okres podziału (1527 - 1802)
6 - Etap - okres dekadencji (1802 - 1945)
7 - Etap - okres odrodzenia (1938 ...)
1. Etap tworzenia technik (2879 - 111 p.n.e.)
Rysunki odkryte na ścianach północnego Wietnamu, jak również przedmioty
znalezione w Dong Son (prowincja Thanh Hoa) oraz Chapa (prowincja Loa Cai)
są pierwszym świadectwem tworzenia się sztuk walki. Poza technikami walki
wręcz (bardziej formami zapasów Danh Vat) ludność tych obszarów znała i
opracowała metody walki takimi broniami jak Bua Riu - walka toporem, Doan
Dao - walka mieczem, Guom - walka szablą, Thuong - walka lancą.
Wraz z rozwojem państwa i tworzeniem się kasty wojowników ulepszyły
się techniki walki wręcz jak i metody treningu. Z tego okresu pochodzi
mit o magicznej sztuce walki Thuc An Duong Vong (walka na dystans). Obejmowała
ona cały rytuał oraz realne wykorzystanie technik łuczniczych - Vien Chien
i technik strzelania Tien Phap. W roku 179 p.n.e po raz pierwszy Chiny
podbiły królestwo Au Lac (obecny Wietnam) Podbite ziemie otrzymały nazwę
Nam Viet. Z podbojem tym wiąże się duży rozwój technik z użyciem broni.
Dzięki wpływom chińskim następuje rozwój walki mieczem - Kiem Phap.
2. Etap tworzenia teorii (111p.n.e. - 906 n.e.)
Następne wieki są dla Wietnamu bardzo burzliwe. Mają miejsce powstania
narodowe oraz najazdy wojsk chińskich władców.
Spójrzmy jednak do kalendarza. Pozwoli to nam na lepsze zrozumienie
historii powstania wietnamskiej narodowej sztuki walki VOTA. Nazwa ta w
języku archaicznym oznacza "Dumę Narodu". Dopiero parę tysięcy lat później
zmieniła nazwę na VO THUAT lub VOVINAM. Wróćmy jednak do historycznego
kalendarza:
111 p.n.e. - Wietnam zostaje wcielony do Chin i podbite ziemie noszą
nazwę GIAO CHI
40 n.e. - Pierwsze powstanie zbrojne i odzyskanie niepodległości. Przywrócenie
nazwy NAM VIET ze stolicą ME LINH.
42 n.e. - Nowy podbój dokonany przez Chiny. Utrata niepodległości.
Utworzona zostaje wietnamska partyzantka - DU KICH CHEIN. Bohaterami i
inicjatorami ruchu partyzanckiego są wielcy mistrzowie TRIEU QUANG PHUC,
TRUNG
VUONG, LY NAM DE oraz BO CAI DAI VUONG. Aby lepiej stawić opór okrutnemu
nieprzyjacielowi postanawiają połączyć sztukę walki ze sztuką wojenną,
co daje znakomite efekty. Mistrzowie ci na specjalnym spotkaniu opracowują
teorię w trzech płaszczyznach:
doskonalenie techniki walki,
tworzenie strategii walki,
opracowanie dla strategii walki 5 podstawowych praw:
DI DOANG TRUONG - "krótka technika odbija długi cios", co można porównać
do skracania dystansu w czasie walki.
DI NHUOC THANG CUONG - "Zręczność pokonuje siłę"
KY TAP CHIEN PHAP - "Teoria zaskoczenia". Miała ona szczególne zastosowanie
w walce partyzanckiej, gdzie przywódcy powstania wraz z partyzantami, wykorzystując
bagna jako schronienie, dokonywali nagłych ataków na wojska chińskie. Zastosowanie
tej teorii miało również miejsce w walce wręcz, gdzie uczeń VOTA, dzięki
nieprzewidzianym reakcjom zadawał morderczy cios.
AO ANH BI PHAP - "Teoria iluzji",
PHAN TAQN BIEN PHAP - "Metoda walki bez oporu", czyli stosowanie pułapek.
Wracając do powstania z roku 40 n.e. nie wolno zapomnieć o działalności
dwóch sióstr TRAC i NHI TRUNG. One to stały na czele zwycięskiego powstania.
W wyniku zwycięstwa, starsza siostra TRAC TRUNG zostaje królową, wybraną
przez lud, otrzymując tytuł TRUNG VUONG (królowa TRUNG). Wolność trwa jednak
tylko dwa lata. Chińczycy ponownie wkraczają do Wietnamu. Po klęsce Kraju
Południa, siostry Trung popełniły samobójstwo. Do dziś w Hanoi, w miejscu
gdzie zginęły dwie siostry, stoi świątynia wybudowana na ich cześć przez
lud Wietnamu.
248 n.e. - następne powstanie pod wodzą TRIEU AU trwało tylko kilka
miesięcy.
544 n.e. - powstanie pod wodzą LY BON. Zwycięski kraj otrzymuje nazwę
VAN XUAN ("Wieczna Wiosna").Wolność trwała 58 lat.
602 n.e. - następny najazd chiński. Upadek królestwa VAN XUAN.
3. Etap - okres rozwoju (906 - 1009r)
Chińskie wojska w Wietnamie są bezpieczne tylko w dużych garnizonach.
Patrioci wietnamscy walczą z determinacją. Obok sztuk walki stworzonych
przez wielkich mistrzów, w każdej prowincji, w każdej wiosce, ludność opracowuje
swoje własne metody walki. Powstają metody walki z przyrządami, narzędziami
pracy używanymi na co dzień przez wieśniaków. Do nich należą m.in. cep
- LONG GIAN, korba do mielenia ziarna - MOC CAN, kij - BONG PHAP. Dzisiaj,
we współczesnym Viet Vo Dao przyrządy te są używane jako uzupełni nie treningu.
Ostateczne zwycięstwo nad najeźdźcami odnosi przyszły cesarz NGO QUYEN
w słynnej bitwie na rzece BACH DANG w roku 938. Zwycięstwo to było możliwe
dzięki walkom prowadzonym od roku 905 przez jednego z mistrzów VOTA - Mistrza
TIET DO SU. Dzięki jego śmiałym atakom Chińczycy są stopniowo wypierani
z Wietnamu, a końcowy efekt, czyli wolność, przychodzi dzięki bitwie na
rzece BACH DANG. Cesarz Ngo Quyen zdając sobie sprawę z faktu jak ważne
jest wyszkolenie armii, opracował strategię walki na morzu, jak i szczególne
metody wyszkolenia indywidualnego. Każdy z wojowników musiał bardzo dobrze
opanować walkę wręcz. Odbywały się turnieje sztuk walki. Dzięki mistrzowskiemu
opanowaniu arkanów walki, wielu wojowników awansuje. Następny cesarz, który
objął władzę po stłumieniu wojny domowej, która wybuchła po śmierci Ngo
Quyen, cesarz Dinh Tien Hoang dokonał następnych reform. Opracował cały
system walki dla kawalerii i piechoty. Powołał specjalną organizację wojskową,
która była typową armią zawodową, armią ludzi wszechstronnie wyszkolonych.
W tym okresie Wietnam nosił nazwę Dai Co Viet - Wielkie Królestwo Wietnamu.
4.Etap doskonalenia technik i największego rozwoju(1010 - 1527)
Od roku 1010 do 1225 w Wietnamie panowała dynastia Ly. Stolicą zostało
dzisiejsze Hanoi, noszące wtedy nazwę Thang Long (wzlatujący smok). Kolejni
królowie doceniając wagę sztuki walki, organizowali wielkie turnieje dla
różnych mistrzów Vo. Finał odbywał się z wielką pompą w stolicy. Mistrz
wolnej walki otrzymywał tytuł Thai Vo i mógł go dzierżyć trzy lata, tyle
bowiem było czasu między kolejnymi turniejami. Największe jednak znaczenie
miały sztuki walki pod rządami królów z dynastii Tran (1225 - 1341). W
1253 r. utworzony został Uniwersytet Sztuk Walki Giang Vo Duong. Absolwenci
otrzymywali tytuł doktora sztuki wojennej.
Chciałbym tutaj zatrzymać się na chwilę i przedstawić działalność tego
uniwersytetu oraz powiedzieć, na czym polegała jego wielkość. Absolwenci
tej akademii po jej ukończeniu zdawali egzamin, który predysponował ich
do otrzymania, w zależności od ocen, następujących stopni:
Thi Huong - ogólny dyplom uniwersytecki,
Thi Hoi - licencja sztuki walki,
Thi Dinh - doktorat sztuki walki.
Otrzymanie stopnia najwyższego, czyli Thi Dinh pozwalało ubiegać się
o stopień Thay Vo - stopień mistrza sztuki wojennej. Wiązało się to z możliwością
zdobycia awansu i dostatniego życia. Wbrew pozorom, dostanie się do akademii
Giang Vo Duong było bardzo trudne. Bez względu na pochodzenie, każdy kandydat
musiał przejść przez następujące egzaminy:
perfekcyjną znajomość pisma Chu nom (które powstało w XIII w.),
znajomość zasad Taoizmu i Konfucjanizmu,
Vat Ta - podnoszenie ciężarków lub kadzielnic z brązu,
Nhay Cao - skok w zwyż,
Nhoa Lan - sztuka upadania,
Chay Xa - bieg,
Cuoc Nguu - jazda konna,
Thap Bat Ban Vo Nge - znajomość posługiwania się 18 broniami (z położeniem
głównego nacisku na walkę mieczem),
Dan Vo - tradycyjny pojedynek,
Danh Vat - znajomość ludowych zapasów,
Be Sung Trau - łamanie rogów bawolich.
Kandydaci musieli również posiadać pisemną opinię miejscowego notabla.
Nauka w akademii trwała od 3 do 5 lat. Kolejni władcy nie szczędzili pieniędzy
na uniwersytet zdając sobie sprawę, że wyjdą z niego przyszli świetni dowódcy.
Egzaminy przez wiele lat ulegały modyfikacjom i zmianom. Teraz trochę słów
o egzaminie absolwentów Giang Vo Duong wg programu obowiązującego na tym
uniwersytecie za panowania dynastii Le. Nosił on wtedy nazwę Quy Thi Vo
Duoi Le Thai Top, czyli egzamin z programem oficjalnym. Towarzyszyły mu
ważne aspekty:
równoległe tworzenie się szkół sztuk walki (nosiły one wtedy nazwę
Vo Thuat) w miastach i na prowincji, gdzie sztuki walki należały do programu
wychowania fizycznego w szkole,
obowiązek nauki Vo Thuat przez urzędników państwowych,
obowiązek nauki sztuki walki przez mnichów i praktykowanie jej w klasztorach.
Egzaminy były bardzo ciężkie i trwały przez kilka dni. Obejmowały one
dwa etapy:
a: Phi Van - sprawdzian z teorii, gdzie m. in wymagana była doskonała
znajomość:
Binh Phap - strategii wojskowej,
Ky Tap Chien Phap - taktyki ataku i obrony,
Binh Thu Dia Tue Hanh Binh - znajomość topografii i odczytywania map
wojskowych.
b: Vo Luc - próby fizyczne
Trau Ma - wyscig na wytrzymałość i szybkość,
Tran Luc - egzamin siły fizycznej w tym m.in:
pokonanie określonego dystansu z ciężarem;
obalenie biegnącego bawoła,
podniesienie 60-kg kadzielnicy i przeniesienie jej ponad 20 kroków,
Thao Dien - próba zręczności
skok wzwyż,
skok o tyczce,
nurkowanie,
znajomość padów
Danh Can Kiem - próba ta polegała na tym, aby kandydat uzbrojony w
tarczę i miecz był w stanie odeprzeć ataki przeciwnika uzbrojonego w długą
lancę, której koniec umaczany był w atramencie.
Than Bat Ban - znajomość i umiejętność posługiwania się 18 podstawowymi
broniami.
Do Vat - rodzaj zapasów polegający na rzuceniu lub obaleniu przeciwnika
na ziemię i przytrzymaniu go na ziemi 5 sekund.
Dan Vo - pojedynek na gołe ręce i nogi w trudnych warunkach m.in na
błotnistym terenie, na pniu drzewa zawieszonego 150 cm nad ziemią.
Ky Ma Xa - strzelanie z łuku z konia. Kandydat musiał umieścić 12 strzał
w środku tarczy zwanej Hong Tam.
W okresie panowania dynastii Tran zostało wydanych kilka podręczników
dotyczących sztuk walki. Takie pozycje jak "Binh Thy Yeu Luoc" ("Szczegóły
sztuki walki"), Van Kiep Tong Bi Truyen ("Sekrety strategii") należały
do najbardziej znanych w tym okresie. Jeden z wielkich mistrzów Vo Thuat
- Chieu Minh Dai Voung napisał najsłynniejsze dzieło o wietnamskich sztukach
walki - "Linh Nam Vo Kinh" ("Wietnamska sztuka walki"). Z jego tekstów
korzystali również późniejsi mistrzowie. Dzieło stało się podstawą wiedzy
przyszłego twórcy Vovinam Viet Vo Dao - Nguyen Loc.
Początek XIII wieku to wzrost potęgi plemion mongolskich, które zostały
zjednoczone przez Dżyngis chana. Olbrzymie siły mongolskie ruszyły w kierunku
Chin podbijając olbrzymie terytoria. W 1258 Mongołowie stoczyli pierwszą
pierwszą, zwycięską bitwę z armią cesarza Tran Thai Tonga. Przez pewien
czas zajęli nawet stolicę państwa Thang Long. Walki z najeźdźcami trwały
kilka lat aż do całkowitego wypędzenia wojsk chana. W roku 1960 r. władzę
nad plemionami mongolskimi przejął wnuk Dzyngis chana, Kubiłaj. Wzmocnił
on rządy nomadów w Chinach, gdzie proklamował dynastię Yuan. Po 25 latach
swojego panowania, w roku 1285 ponownie skierował wojska mongolskie na
Wietnam. Do kraju Dai Viet została skierowana prawie półmilionowa armia.
Rozstrzygająca bitwa została stoczona pod Ham Tu, nad rzeką Czerwoną. Wietnamczycy
mimo przewagi napastników zadali wojskom agresora zdecydowaną klęskę. Mongołowie
wraz z Chińczykami powtórnie zaatakowali Wietnam w 1287. W 1288 ponieśli
jeszcze bardziej druzgocącą klęską w bitwie nad rzeką Bach Dang. Wojska
Tran Hung Dao dzięki przemyślnym pułapkom unicestwiły flotę inwazyjną oraz
wzięły do niewoli słynnych mongolskich i chińskich dowódców. Jako ciekawostkę
przytoczę tutaj fakt powstania jednej ze znanych technik walki wręcz, stosowanych
do dzisiaj w VVD. Powstały wtedy słynne techniki nożyc, znane pod nazwą
szczęki smoka, Giao Long Cuoc ( obecnie stosuje się nazwę Don Chan ). Polegały
one głównie na wskakiwaniu na głowę jadącego na koniu przeciwnika i zwalaniu
go na ziemię. Poprzez odpowiedni skręt w biodrach, ekspert potrafił złamać
kark. Inne techniki polegały na wskoczeniu na przeciwnika w ten sposób,
że poprzez oplecenie jego ciała nogami tracił on równowagę. Ciężej uzbrojeni
Mongołowie nie mieli szans w walce ze szybkimi i sprytnymi ekspertami walki
wręcz., którzy w momencie wytrącenia z równowagi oponenta wbijali mu sztylet
w gardło.
Koniec panowania dynastii Tran to okres w którym Wietnam został osłabiony
przez chłopskie powstania oraz napady szczepów Cham. W 1407 r. Chińczycy
ponownie napadli na Wietnam. W 1418 r. Le Loi właściciel ziemski sformował
armię, która w 1427 r. wyzwoliła kraj. Po uzyskaniu niepodległości nowy
cesarz Le Loi na nowo zorganizował sztuki walki. Znana jest do dziś sztuka
walki Lam Son, która występuje również pod nazwą Vo Le Loi. Pod rządami
tego mądrego władcy Wietnam znów stał się prawdziwym mocarstwem. W historii
Kraju Południa ten okres nazywa się złotym wiekiem. Wiek ten wydał wielu
wspaniałych pisarzy, poetów i uczonych. Został utworzony nowy kodeks prawa
cywilnego i karnego tzw. kodeks Hong Duc. Armia została zreorganizowana
i unowocześniona. Niestety ten szczyt potęgi trwał tylko do początku XV
wieku. W 1527 nastąpił przewrót pałacowy, w wyniku którego przejął władzę
generał Mac Dang Dung.
5. Etap podziału na północ i południe (1527 - 1802)
Rodzina królewska uciekła na południe kraju. Po jej stronie stały dwa
rody magnackie Nguyen i Trinh. Walka pomiędzy dwoma zwaśnionymi stronnictwami
trwała prawie sto lat. W walki wplątane były również różne szkoły sztuk
walki. Przyłączały się one do zwaśnionych stron, aby zyskać na znaczeniu.
W wyniku długotrwałych walk ostateczną władzę zdobył ród Trinh. W okresie
walk i wojen domowych do Wietnamu przybyli pierwsi misjonarze z Europy.
W 1535 r. pierwsi dotarli Portugalczycy. Ród Nguyen, wyczuwając szansę
dla siebie w kontaktach z jezuitami, zezwolił na utworzenie misji. Wkrótce
przybyli do Wietnamu Duńczycy, którzy zaprzyjaźnili się z rodem Trinh.
Na początku XVII wieku zainteresowali się Wietnamem również misjonarze
francuscy. Na skutek ich intryg zostały wyrzucone z kraju misje duńskie
i portugalskie. W tym czasie oba rody prowadziły politykę silnej ręki,
co doprowadziło do licznych powstań, tłumionych z wielkim okrucieństwem.
Dopiero w roku 1771 w prowincji Binh Dinh, znanej z najlepszych ekspertów
walki wręcz, rozpoczęło się zwycięskie powstanie. Przywódcami powstania
byli trzej bracia :Nguyen Nhac, Nguyen Hue oraz Nguyen Lu. Powyższą datę
można przyjąć jako początek rozkwitu szkoły Vo Binh Dinh oraz Tay Son Nhanh
(Feniks z gór). Ostateczne zwycięstwo odnieśli bracia nad wojskami cesarza
w roku 1783. W roku 1784 armia trzech braci zniszczyła interwencyjną armię
syjamską złożoną z 50 000 ludzi i wspieraną przez flotę francuską. W roku
1786 jeden z braci Nguen Hue wyruszył na północ kraju. Zdobył stolicę Thang
Long (obecne Hanoi). Wietnam został ponownie zjednoczony. W 1788 r. zdetronizowany
król poprosił o pomoc cesarza chińskiego. Ten wysłał mu na pomoc 200 tysięczną
armię. Nguyen Hue ogłosił się królem, zebrał wokół siebie armię złożoną
ze 100 tysięcy żołnierzy. Chińczycy, którzy poprzednio bez oporu zajęli
Thang Long, zostali w 1789 r. zaskoczeni przez Wietnamczyków. W wyniku
krwawej bitwy, z wielkiego 200 tysięcznego korpusu zostało przy życiu niespełna
10 tysięcy ludzi. Było to wielkie zwycięstwo wietnamskich wojowników. Trzej
bracia podzielili się władzą w królestwie. Nguyen Hue przybrał tytuł cesarza
oraz imię Quang Trung. Stolica została przeniesiona do miasta Hue w środkowym
Wietnamie. Cesarz sprawował władzę na całym Wietnamem, który w tym czasie
stał się znowu silnym państwem. W tym okresie zaczęły powstawać pierwsze
warsztaty przemysłowe. Sztuki walki były bardzo popierane przez cesarza.
On sam był wielkim specjalistą, mistrzem pojedynku Dau Vo. Jego nauczycielem
był największy w owym czasie mistrz szkoły Tay Son Nhan, La Son Phu Tu.
Został reaktywowany uniwersytet Giang Vo Duong. Cesarz zdawał sobie sprawę
ze zdrowej rywalizacji szkół. Organizował turnieje walki dla mistrzów.
Przestrzegał rygorystycznie kodeksów honorowych opartych na naukach Konfucjusza.
W Wietnamie ten kodeks oparty był na dwóch zasadach:
1 - Tam Cuong - kodeks, który uczył respektować autorytety:
Quan - cesarz (boskość),
Su - mistrz lub przewodnik (wiedza i umiejętność),
Phu - ojciec (rodzina i cel życia)
2 - Ngu Thuong - 5 zasad życia:
Nhan - dobroć ludzka,
Nghia - obowiązek,
Le - grzeczność,
Tri - intelekt,
Tin - zaufanie
Za rządów cesarza Quan Trung narodziła się kasta Boa Tieu, czyli "opiekunów
dóbr". Byli to eksperci sztuk wojennych - walki wręcz i walki bronią. Chronili
oni m. in wieśniaków i kupców przed napadami bandytów. W czasie wojny wspierali
armię. Pojawiła się również druga kasta wojowników Nhan Da lub Kieu Dung
(cienie nocy). Były to służby specjalne. Przechodzili oni specjalne szkolenie,
które obejmowało m. in:
Than Bat Ban - umiejętność posługiwania się każdą bronią,
Da Hanh - poruszanie się w ciemności,
Dat Hia Do Giang - przebywanie pod wodą,
Bich Ho Du Tuong - sztuka wspinania się po murze i drzewach,
Ngo Khong Danh Van - skok o tyczce przez mur,
Bay - zakładanie pułapek,
Phu Cham - sztuka rzucania nożem i strzałkami.
W tym czasie sztuki walki przybierały nazwy w zależności od prowincji
np. Vo Binh Dinh lub od danego miejsca, w którym były uprawiane np. Vo
Tay Son - sztuka walki z gór Tay Son.
Wielkość Wietnamu w tym okresie trwa tylko do roku 1793, tzn. do chwili
śmierci ostatniego z braci - Nguyen Nhac. Synowie trzech braci rozpoczęli
waśnie między sobą o tron i przywileje. Korzystając z osłabienia państwa
książę Nguyen Anh przy pomocy wojsk francuskich podbił cały Wietnam. Ogłosił
się cesarzem w roku 1803 i przybrał imię Gia Long. Kraj otrzymał nazwę
Wietnam (Kraj Południa). Cesarz był założycielem ostatniej dynastii Nguyen
- dynastii słabej i całkowicie podporządkowanej Francuzom.
6. Etap - okres dekadencji (1802 - 1938)
Wietnam pod rządami rodziny Nguyen tracił coraz bardziej naznaczeniu.
Nowy cesarz nie czuł się mocno na swoim tronie. Zdawał sobie sprawę, że
naród go nienawidził. W roku 1808 uznał się wasalem Chin. Cała jego polityka
opierała się na szerokim współdziałaniu z Chinami i naśladowaniu aż do
przesady kultury chińskiej i zwyczajów panujących na dworze cesarskim.
W tym czasie, tzn. latach 1820 - 1841, przeprowadzane były jeszcze egzaminy
ze znajomości sztuk wojennych. Egzaminy na poszczególne stopnie odbywały
się w cyklu trzyletnim. Forowano ludzi z kasty arystokracji i tych, którzy
bardziej byli biegli w wiedzy literackiej (Quan Vau), niż praktyków sztuki
walki (Quan Vo). Ze starych egzaminów egzamin obejmował m.in umiejętność
posługiwania się broniami tradycyjnymi (Thap Bat Ban). Do nowości należał
sprawdzian ze strzelania z broni palnej (Ban Sung Hiep). Zaniechano całkowicie
sztuki tradycyjnego pojedynku (Dau Vo).
Druga połowa XIX wieku charakteryzowała się gwałtowną ekspansją mocarstw
europejskich w Azji. Wielka Brytania narzuciła swoją dominację Chinom.
Francja i Hiszpania ingerowały w sprawy wewnętrzne Wietnamu. W roku 1858
w Da Nang wylądowały wojska Napoleona III. Cesarz Tu Duc nie chciał toczyć
walki z najeźdźcą Ludność mimo bohaterskiego oporu nie mogła wygrać z bardzo
dobrze uzbrojoną regularną armią interwencyjną. Podobnie jak w poprzednich
latach historii, w szeregach walczących nie brak było mistrzów i uczniów
sztuk walki. Francja ostatecznie zawładnęła Wietnamem na mocy układu pokojowego
z 1884 . Między latami 1858 - 1884 Wietnam był widownią powstań ludowych,
najazdów oddziałów powstańców chińskich, uciekinierów po nieudanym powstaniu
Tai Pingów. Armie czerwonych, białych, czarnych i żółtych flag rabowały
północny Wietnam. Cały ten zamęt był tylko na rękę Francuzom. Cesarz był
całkowicie uzależniony od kolonizatorów. Wietnamem rządziła Rada Gubernatorów.
Nowa władza zabraniała uprawiania sztuk walki. Mistrzowie byli prześladowani
i mordowani. Sztuki walki uprawiane były w tajnych szkołach Mon Phai. Uczestnicy
treningów byli specjalnie wyselekcjonowani i zobowiązani do składania przysięgi.
Zwyczaj ten jest kultywowany do dziś w Viet Vo Dao. Przysięga Viet Vo Dao
Sinh (ucznia VVD) nosi nazwę Ket Nghia.
Jest to również okres powstawania szkół rodzinnych, gdzie wiedza przechowywana
była w danej rodzinie i stanowiła jej tajemnicę. Sztuki walki w tym czasie
zaczęły tracić u młodego pokolenia swój pierwotny sens. Młodzież uważała,
że uprawianie Vo jest anachronizmem w dobie rozwoju broni palnej. Wietnam
do roku 1940 był rządzony twardą ręką przez Francuzów. Mimo wielu powstań
Wietnamczycy nie mogli uzyskać niepodległości.
7. Etap - 0kres odrodzenia (1939..)
W historii Viet Vo Dao jest to bardzo ważny okres. W latach 1938 -
1945 Wielki Mistrz Nguyen Loc stworzył struktury Vovinam Viet Vo Dao. Nguyen
Loc Od najmłodszych lat fascynował się sztukami walki. W rodzinie poznał
techniki starej metody walki Vo Ta. Chcąc dowiedzieć się o innych wietnamskich
sztukach walki jeździł po różnych prowincjach, ucząc się Vo u starych mistrzów.
W roku 1945, po wielu latach praktyki, dał w Hanoi pierwszy pokaz Viet
Vo Dao.
Lata czterdzieste dwudziestego wieku to cały ciąg walk narodowo - wyzwoleńczych.
Wojny z wojskami francuskimi a później japońskimi trwała do roku 1945.W
tym roku Wietnam na krótko został wyzwolony.
W tym czasie powstał na terenie Wietnamu Południowego związek sportowy
- Tong Hoi The Duc The Thao Vietnam, skupiający wietnamskie i chińskie
Sztuki walki. Później związek ten przekształcił się w dwie niezależne od
siebie federacje sztuk walki Ting Vo Hoi i Tong Cuoc Quen Thuat Vietnam.
Około 1950 roku wrócił z Japonii wietnamski mistrz Judo - Ho Cam Ngac.
Założył on w mieście Phu Nhuan, w Południowym Wietnamie pierwszą szkołę
Judo Kodokan.
Równocześnie w mieście Hue, mistrz Ngo Dong uczeń mistrza Chojii Suzuki,
założył pierwszy klub karate - Karate Okinawa.
W mieście Cho Lon w Południowym Wietnamie mistrzowie Lai Qui, Le Nan
Kien Chau Quan Ky i Long Ho Hoi utworzyli stowarzyszenie chińsko - wietnamskich
sztuk walki Tinh Vo Hoi lub Tinh Wu Hui (bardziej znane pod nazwą Kakkas).
W Północnym Wietnamie powstało największe stowarzyszenie sztuk walki.
Utworzyli je mistrzowie Nguyen Loc i Cu Ton. Skupiało ono około 2 milionów
Wietnamczyków, nosiło początkowo nazwę Vo Vietnam a później Vovinam Viet
Vo Dao.
Gdy w roku 1955 nastąpił podział Wietnamu na Wietnam Południowy i Demokratyczną
Republikę Wietnamu większość stowarzyszeń i federacji sztuk walki przeniosło
się na południe kraju.
W latach sześdziesiątych w Wietnamie Południowym działały następujące
związki sztuk walki: Tong Cuoc Vovinam VVD - Federacja Vovinam VVD, która
w latach 70. pomogła w utworzeniu Światowej Federacji Viet Vo Dao,
Tong Cuoc Quyen Thuat Viet Nam - Federacja sztuk walki wietnamsko -
chińskich, do której należeli tacy mistrzowie jak: Lai Qui, Le Van Kien,
Long Ho Hoi, Chan Quan Ky. W skład tej federacji wchodziły szkoły, które
swój początek wywodziły z Chin, a więc m.in. Thieu Lam - "Szkoła dżungli",
Vo Dang - "Szkoła z góry Wu Tang", Nga Mi Phai - "Szkoła białych brwi".
W roku 1968 stowarzyszenie to przekształciło się w Stowarzyszenie Nauki
Sztuk Walki Wietnamu - Tong Hoi Vu Hoc Vietnam. W jego skład weszły inne
znane szkoły z Wietnamu: Vo Binh Dinh - "Szkoła z prowincji Binh Dinh",
Vo Quang Binh - "Szkoła z prowincji, Quang Binh", Kim Ke - "Żółty kogut",
Hac Ho - "Czarny tygrys".
W roku 1972 powstała Światowa Federacja Viet Vo Dao (International Viet
Vo Dao). Rada mistrzów zgodnie postanowieniem mistrza Le Sang - II Patriarchy
Ruchu VVD, objęła opiekę na innymi sztukami walki, których mistrzowie i
przedstawiciele znaleźli się w Europie lub Ameryce. W początkowym okresie,
w ramach IVVD działały następujące style:
Vovinam Viet Vo Dao - gdzie grupę mistrzów reprezentował Hoang Duc
Phi
Qwan Khi Dao - pod przewodnictwem mistrza Pham Xuan Tong,
Thanh Long - pod przewodnictwem mistrza Nguyen Dan Phu,
Han Bai - pod przewodnictwem mistrza Tasteyre Tran Phuoc,
oraz rodzinne szkoły mistrzów:
Tranh Minh Long,
Nguyen Trung Hoa,
Nguyen Tien.
Patriarchę VVD z Wietnamu reprezentował mistrz Phan Hoang
Obecnie International VVD zrzesza trzydzieści krajów członkowskich.
Światowa Federacja VVD wypracowała swój program szkoleniowy w oparciu o
doświadczenia różnych szkół wietnamskich Vo Thuat. IVVD jest ruchem otwartym
dla wszystkich wietnamskich sztuk walki. Dzisiaj w Wietnamie najbardziej
popularne szkoły sztuk walki to Vovinam Viet Vo Dao, Vo Binh Dinh, Thieu
Lam, Nhat Nam i Hong Gia. Na świecie, poza Viet Vo Dao największe poważanie
mają takie szkoły jak: Qwan Khi Dao, Viet Vu Dao (nie mylić z VVD); Vo
Tu Do.
Materiały z publikacji i książek :
1 - Biuletyny International VVD z lat 70 - tych i 80 - tych i 90
- tych
2 - Viet Vo Dao, son essence, vol. Ngo Thiet Hung, Meaux - 1990
3 - Vo Vietnam les arts martiaux, wyd. Amphora 1988
4 - Historia Wietnamu, W Olszewski, wyd. Ossolineum - 1991
Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.
Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:
Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.