magazyn Świat Nei Jia
NR 41 (GRUDZIEŃ 2005)

WYCHOWANIE FIZYCZNE A TRENING SPECJALISTYCZNY DZIECI I MŁODZIEŻY
Dariusz Piwowarski

Prowadząc nauczanie chińskich sztuk walki, zauważyłem znaczny wzrost zainteresowania nimi, szczególnie wśród dzieci. Z pewnością różne są przyczyny skłaniające młodych adeptów do podjęcia treningów. Wydaje mi się, że są trzy podstawowe:

  1. wpływ filmów fabularnych o tematyce "karate", w większości o wątpliwej jakości artystycznej i czyniących wiele szkody sztukom walki;
  2. wpływ rodziców, którzy pragną, by ich pociechy potrafiły się bronić w sytuacji bezpośredniego zagrożenia;
  3. chęć stania się silnym i sprawnym ruchowo, a tym samym imponowania równieśnikom.

Oczywiście może być jeszcze wiele innych powodów, a zadaniem instruktora jest sprowadzenie ich do wspólnego mianownika i wykorzystanie do wzmożonej pracy na zajęciach. Dodatkowym problemem w prawidłowym szkoleniu Kung Fu jest fakt, że trafiają do sekcji dzieci mało sprawne, nie przygotowane przez szkołę. Tym samym sekcje nasze przejmują częściowo zadania wychowania fizycznego.

Lekcje w-f powinny spełniać cztery podstawowe funkcje:

  1. Pobudzania tzn. dzięki ruchowi, ćwiczeniom fizycznym mają pobudzić narządy, zaopatrując je w większą ilość krwi. Wysiłek, który ma spełniać taką rolę, musi być odpowiednio dawkowany i systematycznie powtarzany.
  2. Przystosowania tzn. mają ogólnie przystosować do życia w środowisku. Jednym z takich czynników jest pokonywanie bariery własnego ciała, a tym samym własnych słabości.
  3. Wyrównawczą tzn. zapobiegającą nieprawidłowościom w procesie fizycznego rozwoju dziecka.
  4. Korektywną, czyli leczenie i usprawnianie w przypadku zaistniałych nie prawidłowości.

Przy zachowaniu wszystkich funkcji w-f w szkołach, w grupach szkoleniowych, zarówno w sztukach walki jak i innych dyscyplinach sportu, powinna znaleźć się młodzież w pełni przygotowana. Można wtedy po krótkim okresie przygotowania wszechstronnego, wprowadzić ćwiczenia ukierunkowujące oraz trening specjalistyczny.

Szkoła Chińskich Sztuk Walki "Chang Quan" trening dzieci.

W przypadku sekcji Kung Fu/Wu Shu sytuacja jest wyjątkowa. Ponieważ nie prowadzimy selekcji podczas zapisów, istnieją często duże różnice w rozwoju biologicznym oraz zdolnościach ruchowych dzieci uczestniczących w treningach. Ma to związek ze szkoleniem na lekcjach w-f oraz naturalnymi predyspozycjami. Zadaniem instruktora jest umiejętne stymulowanie organizmów swoich podopiecznych. Dlatego też niezbędne jest, moim zdaniem, łączenie tradycyjnych metod nauczania chińskich sztuk walki z najnowszymi kierunkami w metodyce szkolenia sportowego. W zajęciach uczestniczą dzieci w wieku od 7 do 12 lat oraz od 13 do 18 lat. Ponieważ istnieją istotne różnice w rozwoju biologicznym, muszą wystąpić różnice w środkach nauczania i metodach szkolenia. Warto poświęcić więcej uwagi temu problemowi.

Wiek od 7 do 12 lat

Wiek od 7 do 12 lat jest to tzw. wiek młodszy szkolny. Dzieci przejawiają w tym okresie olbrzymią aktywność w większości o charakterze zabawowym. Wzrastają umiejętności spostrzegania, zapamiętywania i kierowania uwagą. Doskonalą się naturalne formy ruchu, a także przyswajane są nowe bez dodatkowego instruktażu. Większość cech motorycznych cechuje najwyższy rozwój. Dotyczy to szczególnie szybkości, a także wytrzymałości i zwinności. Może jednak zmniejszyć się poziom gibkości. Ostrożnie należy stosować ćwiczenia wytrzymałościowe i siłowe, ponieważ poszczególne elementy aparatu ruchu nie są jeszcze dostatecznie mocne. Zbyt duże obciążenia mogą spowodować urazy, a nawet trwałe deformacje. Pamiętajmy jednak, że musimy przygotować dzieci w kierunku treningu Kung Fu. Ponieważ, jak wspomniałem, dzieci w tym wieku preferują różne formy zabawy, ważne są w początkowym okresie ćwiczenia dyscyplinujące. Myślę o rozpoczynaniu zajęć tzw. ceremonią, egzekwowaniu umiejętności sprawnego ustawienia się na zbiórkach, ale przede wszystkim, wykonywaniu zadań na komendę. Istotną rolę odgrywa tutaj forma nagradzania i karania. Nie należy wprowadzać zbyt wcześnie zabaw i ćwiczeń o indywidualnym tempie wykonania, jak też wielu różnych ćwiczeń na jednych zajęciach. Wprowadzenie nowego zadania musi poprzedzać opanowanie dotychczasowych w sposób prawidłowy. Podstawowymi cechami zajęć w tym okresie powinny być: dyscyplina, systematyczność oraz konsekwencja w realizacji programu szkolenia.

Pokaz dzieci podczas wieczoru chińskiego

Wiek od 13 do 18 lat

Nazywany jest okresem dojrzewania, w którym rozpoczyna się pierwsza faza rozwoju płciowego. Większość wskaźników cech motorycznych wykazuje ciągłą poprawę. Jednak mogą ulec wahaniom: koordynacja (procesy wzrostu), zwinność i zdolność ruchowego uczenia się. Jeżeli przychodzą do sekcji młodzi ludzie, którzy uczestniczyli w prawidłowym szkoleniu na lekcjach w-f lub mieli do czynienia ze sportem, problem nauczania techniki Kung Fu nie będzie trudny. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że ich procent w stosunku do wszystkich ćwiczących jest niewielki. Dlatego należy dostosowywać zadania treningowe do możliwości słabszych, a dla wyróżniających się - indywidualizować zajęcia. Jeżeli występują problemy z opanowaniem nowych form ruchu, należy zaprzestać na jakiś czas ich wprowadzania, a skoncentrować się na poprawianiu i doskonaleniu już poznanych. Nie jest to równoznaczne ze zmniejszeniem wymagań. W tym okresie trening ukierunkowany oraz specjalistyczny powinny zastępować stopniowo trening wszechstronny. Należy pamiętać, że w konkurencjach sportowych podczas zawodów Wu Shu największe sukcesy odnoszą zawodnicy tej grupy wiekowej.

Artykuł ukazał się w czasopiśmie "Shaolin" nr 3/1995.

Powrót do spisu treści


Strona została przygotowana przez Tomasza Grycana.

Wszelkie pytania i uwagi dotyczące serwisu "Neijia" proszę przesyłać na adres:

Uwaga! Zanim wyślesz e-mail, przeczytaj dokładnie F.A.Q.

Powrót do strony głównej.